Przeprowadzenie analizy ryzyka oraz oceny uszkodzeń powodowanych przez wyładowanie piorunowe jest zupełnie nowym wymaganiem stawianym przed projektantami urządzeń piorunochronnych oraz systemów ograniczających narażenia piorunowe instalacji elektrycznej i obwodów sygnałowych. Szczegółowy opis zasad postępowania przedstawiono w normie PN-EN 62305-2 zarówno z roku 2008, jak i 2012.

Artykuł przedstawia podstawy metodologii oceny ryzyka poważnej awarii przemysłowej będącej adaptacją do warunków polskich metodologii ARAMIS opracowanej w ramach projektu realizowanego w V Programie Ramowym UE. Metodologia zawiera dwa podstawowe elementy: identyfikację referencyjnego scenariusza zdarzeń i identyfikację ryzyka poważnej awarii. Artykuł jest wynikiem realizacji I etapu projektu VI.B.09 „Opracowanie metod i narzędzi zintegrowanego zarządzania ryzykiem zawodowym, społecznym i środowiskowym dla zagrożeń stwarzanych przez awarie przemysłowe” stanowiącego element Programu Wieloletniego „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy”.

Zarządzanie bezpieczeństwem obejmuje dwa obszary. Jednym z nich jest definiowanie sytuacji związanej z ryzykami pojawiającymi się w związku procesami produkcyjnymi, drugim – wpływanie na ich ograniczenie do poziomu akceptowalnego.

Katastrofy i awarie instalacji przemysłowych, które wydarzyły się w ostatnich latach, sprawiły, że tematyka bezpieczeństwa i niezawodności zakładów zwiększonego ryzyka stała się tematem zainteresowania zarówno osób zaangażowanych bezpośrednio w realizację zadań związanych z budową, eksploatacją czy modernizacją danych obiektów, tj. projektantów, inwestorów, kadry technicznej i użytkowników końcowych, ale również świata polityki czy społeczności lokalnych. W związku z powyższym oczywista wydaje się konieczność szybkiego i skutecznego opracowania bądź aktualizacji istniejących systemów zarządzania bezpieczeństwem w różnych sektorach przemysłu i transportu w celu ograniczenia ryzyka, a następnie utrzymania go na odpowiednio niskim poziomie – zarówno pod względem zapewnienia bezpieczeństwa ludzi, ochrony środowiska lub redukcji strat majątkowych i ekonomicznych, w tym związanych z przestojami produkcyjnymi czy utratą reputacji.

Artykuł przedstawia podstawy metodologii oceny ryzyka poważnej awarii przemysłowej będącej adaptacją do warunków polskich metodologii ARAMIS opracowanej w ramach projektu realizowanego w V Programie Ramowym UE. Metodologia zawiera dwa podstawowe elementy: identyfikację referencyjnego scenariusza zdarzeń i identyfikację ryzyka poważnej awarii. Artykuł jest wynikiem realizacji I etapu projektu VI.B.09 „Opracowanie metod i narzędzi zintegrowanego zarządzania ryzykiem zawodowym, społecznym i środowiskowym dla zagrożeń stwarzanych przez awarie przemysłowe” stanowiącego element Programu Wieloletniego „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy”.

Zgodnie z Prawem Ochrony Środowiska instalacje produkcyjne stosujące niebezpieczne substancje chemiczne zobowiązane są przedstawić odpowiednie dokumenty (Raport o Bezpieczeństwie i Plan Operacyjno Ratowniczy), w których demonstrowane jest zapewnienie bezpieczeństwa procesów przemysłowych. Zwykle do tego celu wykorzystywane są różne metody analizy zagrożeń, które służą do identyfikacji i oceny potencjalnych źródeł zagrożeń dla ludzi, środowiska i majątku. Efektywna identyfikacja źródeł zagrożeń wymaga zarówno wiedzy i doświadczenia, jak również zastosowania odpowiednich technik analizy zagrożeń, które posiadają określone zalety i wady.

Zarząd elektrowni zadecydował o zmianie rodzaju paliwa stosowanego w procesie technologicznym w kotle parowym. Modernizacja kotła zobligowała elektrownię do przeprowadzenia analizy HAZOP i oceny wyników modernizacji.

Dnia 1 lipca 2012 r. została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/18/UE z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie kontroli zagrożeń poważnymi awariami związanymi z substancjami niebezpiecznymi, zmieniająca, a następnie uchylająca dyrektywę Rady 96/82/WE, zwana Dyrektywą Seveso III [1]. Jest to już trzecia dyrektywa dotycząca przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym i ograniczania ich skutków, nie licząc jednej dyrektywy zmieniającej.

Autorytet jest potrzebny dla grupy analitycznej. Od wiedzy, kompetencji i poziomu władzy szefa zespołu zajmującego się bezpieczeństwem zależy, w jaki sposób dane zadanie zostanie potraktowane przez osoby, które są podmiotem działań. Od poziomu autorytetu nadanego grupie analitycznej zależy, czy i w jakich warunkach zostaną udostępnione wszystkie dane wejściowe do analiz ryzyka i wypracowania rozwiązań redukujących ryzyko. Autorytet jest w istocie odpowiedzią na występowanie sytuacji szczególnie trudnych, czy to uzależnień i powiązań organizacyjnych / korporacyjnych, czy to utrzymywania się sytuacji nieakceptowanych. Jednak przede wszystkim ma kluczowe znaczenie dla zdefiniowania dystrybucji nakładów na zapewnienie bezpieczeństwa.

Sektor offshore obejmuje instalacje poszukiwawcze, wydobywcze, przetwórcze i transportujące pracujące na pełnym morzu. Platformy wiertnicze służą do eksploatacji złóż węglowodorów znajdujących się pod dnem morza. Do sektora offshore zaliczamy także jednostki niezbędne do obsługi konstrukcji pracujących na pełnym morzu: statki wiertnicze oraz pływające punkty produkcji, przechowywania i załadunku. Ze względu na wyjątkowo trudne warunki eksploatacji produkty przeznaczone dla przemysłu offshore muszą spełniać bardzo wysokie wymagania związane z bezpieczeństwem i niezawodnością. Na platformach pod ciśnieniem tłoczone są substancje szczególnie niebezpieczne pod względem pożarowym i wybuchowym, a więc praktycznie cały obiekt znajduje się w strefie zagrożonej wybuchem. Dodatkowo na platformie występują skrajnie niekorzystne warunki klimatyczne i środowiskowe związane z obecnością wody morskiej. Wysoka niezawodność sprzętu dobieranego do sektora offshore okazuje się koniecznością także ze względu na wysoki koszt związany z wyłączeniem instalacji w przypadku remontu.